Volkswagen Up GTI

Sorry. Excuses. Het spijt ons, echt. We hebben jullie verpest. Helemaal kapotstuk­verwend. Al die TopGear-­verhalen over auto’s met 300, 400, 500 of (pak ‘m beet) meer dan 1.000 pk, en dan doen alsof het de normaalste zaak van de wereld is: daar verandert je kijk op auto’s van. Natúúrlijk valt het jullie niet kwalijk te nemen dat jullie je schouders ophalen voor een auto met een schamele, scham­pere, stumperige 200 pk.

Het is volkomen logisch dat jullie, relatieve nieuwkomers in autoland, denken dat je met minder dan 300 pk compleet voor paal staat, altijd als laatste weg bent bij het stoplicht en waarschijnlijk nooit in de buurt komt van de maximumsnelheid – al is het maar in de bebouwde kom. Wij van TopGear zijn immers al dik tien jaar de Hogepriesters van de Hoge Vermogens, die je stukje bij beetje hebben overtuigd van het feit dat je zonder een paar honderd paardenkrachten een hopeloze kneus bent. En dat spijt ons. Want het klopt niet. Jongens, meisjes en mensen-die-het-nog-niet-zeker-weten, we presenteren bewijsstuk A: de nieuwe Volkswagen Up GTI.

Dit paupertje

Dit paupertje moet het doen met een miezerig driecilindertje dat er, ga even zitten, 115 pk tegenaan gooit. Klaar met lachen? Mooi. Het grappige is namelijk, maar daar zijn jullie natuurlijk veel te jong voor, dat De Auto Die Dit Alles Mogelijk Maakte, de Naamgever, de Golf I GTI dus, maar 110 pk aan boord had. Schrik je van, hè? Nu hebben we het uiteraard over een tijdsgewricht dat net zo dicht bij jullie staat als de Franse Revolutie.

De eerste Golf GTI zag namelijk 42 jaar geleden het levenslicht – ongeveer toen jullie vader zijn eerste luier om kreeg (die nog van jute, hooi en ezelspuug werd gemaakt). Toch veroorzaakte die auto een ware Duitse, nee, pan-Europese Revolutie. Hij werd met gejubel ontvangen en leidde tot een ware pk-wedloop. De roemruchte Renault 5 GT Turbo deed er maar liefst één hele pk bovenop.

Die andere GTi

De legendarische Peugeot 205 GTi sloeg venijnig terug met 122 brute pk’s. Het liep volledig uit de hand met de Renault Clio Williams, die wel 150 pk een goed heenkomen moest zien te bieden. Je begrijpt: het einde was zoek… Hoe dan ook, we zijn nu enige automobiele eeuwen verder. Een modale Golf GTI levert het dubbele vermogen van zijn stamvader, andere hot hatches doen met speels gemak het drievoudige.

En dan komt VW opeens met een auto die nagenoeg dezelfde specs biedt als die eerste Golf GTI en geeft hem diens naam ook nog eens mee. En daar blijft niet bij. De rode streep in de grille, de dubbele zwarte strepen over de flanken, de ruitjesbekleding op de stoelen: het zijn rechtstreekse verwijzingen. Zelfs de prestaties komen overeen: de Up gaat in 8,8 seconden naar de 100 km/u en topt 196 km/u (Golf: 0-100 in 9,0 seconden, top 182 km/u). En vergeet niet dat de Up nu (zo goed als) net zo groot is als de eerste Golf.

Is de Volkswagen Up GTI helemaal ‘t zelfde?

Oké: hij is zo’n 10 centimeter korter, maar de wielbasis van de Up is groter – je zit achterin beter dan 40 jaar terug in de Golf. Het eerste wat opvalt als je instapt, is dat het enige moeite kost om een goede ­zitpositie te vinden. Het stuur is niet in diepte verstelbaar en zit dus eigenlijk altijd iets te ver weg. De rugleuning van de stoel is alleen met zo’n hendeltje, getrapt, te verstellen. Zou een draaiknop echt zo veel extra kosten? Met een beetje gepiel kom je een eind, maar ideaal is anders. De stoelen zelf zitten trouwens prima, met aardig wat zijdelingse steun. De motor geeft al direct na het starten een gezellige roffel ten beste. En dat blijft zo.

Geluid is zeker bij een GTI natuurlijk van eminent belang, en wat dat betreft zijn de zaakjes aardig op orde. Je moet een beetje van dat typische roffelende driecilindergeluid houden, maar qua karakter scoort ie beter dan menig anoniem viercilindertje. Het wordt trouwens versterkt via een stemvork-achtig stuk metaal in de motorruimte, dat zijn vibraties, met de voorruit als een soort reflectiescherm, doorgeeft aan het interieur. Kunstmatig? Tot op zekere hoogte, maar een stuk analoger dan de merken die motorgeluid via de speakers naar je oren sturen. Laten we volstaan met: het werkt.

En wel meer werkt goed

En dat geldt voor meer dingen aan de Up GTI. Neem de trekkracht van de motor. De Golf I GTI moest het doen met 140 Nm – de Up heeft er 200 tot zijn beschikking, en ook nog eens bij 2.000 tpm. Neem je een bochtje dus een keer in de verkeerde, te hoge versnelling, dan is er bij de Up niets aan de hand – die sleurt zich er wel doorheen, terwijl je met de Golf gewoon stilstond. Dat maakt van de Up al per ­definitie een veel veelzijdiger auto – je hoeft niet altijd per se het onderste uit de kan te trekken om lol te hebben. Maar de ware aard van de Up GTI toont zich in de hogere toeren. De motor werkt perfect samen met het onderstel: hou het rustig en de Up is gewoon bijzonder comfortabel – geen gestuiter van de dempers, geen gebok van de motor, niets.

Maar naarmate je hoger in de toeren klimt en blijft, zet ook het onderstel zich schrap. Hellen doet de carrosserie nauwelijks, terwijl hobbels en bobbels in het wegdek adequaat worden geabsorbeerd. Tegelijk zet de Up zich in elke bocht schrap als een vlieggewicht-kickboksertje dat niet van plan is zich door de grote jongens de kaas van het brood te laten eten. Het was tijdens de introductie kletsnat, wat het (niet uit te schakelen) ESP de gelegenheid gaf zich te bewijzen.

En dat deed het: het helpt je met speels, supercontroleerbaar onderstuur en laat enig lift-off overstuur toe, maar houdt het in de hand. Het enige dat niet echt meewerkt, is de lichte besturing: een beetje meer zwaarte en communicatie waren bijzonder welkom geweest. Maar trap een beetje door, en de Up komt echt tot leven: hij vreet bochten zoals zijn voorganger hem uiteindelijk uitspuugde. De Golf I GTI is terug: hij heet alleen anders.

Specificaties Volkswagen Up GTI

Motor
999 cc
driecilinder turbo
115 pk @ n.n.b. tpm
200 Nm @ 2.000 tpm
Aandrijving
voorwielen
6v handbak
Prestaties
0-100 km/u in 8,8 s
top 196 km/u
Verbruik (gemiddeld)
5,6 l/100 km
127 g/km CO2 C klasse
Afmetingen
3.600 x 1.641 x 1.478 mm (l x b x h)
2.410 mm (wielbasis)
970 kg
35 l (benzine)
251 / 959 l (bagage)
Prijzen
€ 19.840 (NL)
€ 16.860 (B)
Vonnis
Echt goedkoop zullen VW’s wel nooit worden, maar daarmee heb je het belangrijkste nadeel van de Up GTI wel gehad. Hij is, en dat is het belangrijkste, de naam van zijn voorganger waardig. Pure lol op postzegelformaat